Dear friends, kindly consider translating this short message in your own language and circulate it amongst your friends…It would help us to spread awareness on this important issue and do our bit to keep Sanskrit alive…I have already included the message in Hindi, Marathi and English below…please also have a look at Practical Sanskrit (also on facebook) and Samskrita Bharati
*** Request in Hindi ***
प्रिय मित्रों,
जैसे की आप ओ ज्ञात होगा, भारत की जन गणना अब अंतिम चरण में हैं | इस इस माह जन गणना अधिकारी पुनः आपके पास आकर आपकी तथा आपके परिवार की जानकारी की पृष्ठी कर, आपका पंजीकरण करेंगे |
यह जानकारी देते समय आप अपनी मातृभाषा के साथ-साथ “ज्ञात भाषाओ” में संस्कृत भाषा का उल्लेख करना न भूलें | विचार करें, तो हम अपनी दिनचर्या में संस्कृत भाषा का प्रयोग कई बार करतें हैं – प्रातः ईश्वर-स्मरण अथवा मंत्रोच्चार से ले कर सायं-कालीन आरती के समय तक | इसके अतिरिक्त महाशिवरात्रि, कृष्ण जन्माष्टमी, नवरात्रि व गणेशोत्सव जैसे अनेक अवसरों पर मंगलमयी मंत्र तथा श्लोकोंका पठन-मनन करते हैं |
संस्कृत भाषा को जीवित रखना हमारे हाथों में हैं | पिछले जन गणना सर्वेक्षण में संस्कृत जाननेवालों की संख्या घाट कर केवल कुछ सहस्त्र ही थी | हमें आशंका है की इस कारण इसे “मृत भाषा” घोषित किया जा सकता हैं | भाषा मृत घोषित होने पर उसके संवर्धन तथा विकास हेतु किसीभी प्रकार की निधि नहीं दी जाती – न ही उसे प्रचार-प्रसार में सरकार कोई सहायता करती है | ऐसी स्थिति में यह प्राचीन, पवित्र व भारतीय संस्कृति की आधारशिला-रुपी दैव-भाषा सदैव के लिए इतिहास की पृष्ठभूमि में लुप्त हो जाएगी |
हमारा अनवरत प्रयास ही इस भाषा को जीवित रख सकता हैं | आज संस्कृत की इस अवस्था के लिए हम सब उत्तरदायी हैं | परन्तु अब भी समय है | जब भी संभव हो, इस भाषा का प्रयोग करें व अपने परिवार तथा मित्रगणों में उसे प्रोत्साहना दें और यह सन्देश अधिकाधिक भारतीयों तक पहुँचाने का प्रयास करें | धन्यवाद |
|| नमो भारतं, नमो संस्कृतं ||
*** Request in Marathi ***
मित्रांनो ,
भारताची जनगणना आता अंतिम टप्प्यात आली आहे आणि या महिन्यात स्वयंसेवक पुन्हा एकदा तुमच्या कडे येतील तुमची आणि तुमच्या कुटुंबियांची माहिती परत घेतली आणि नोंदवली जाईल.
माहिती भरतांना तुमची मातृभाषा जी काही असेल ती तुम्ही लिहाल पण “अवगत असलेल्या भाषा” मध्ये संस्कृत भाषा न विसरता लिहा. आणि खंर बघाल तर पूर्ण जरी नाही तरी आजही आपण ती भाषा वापरतो.संध्याकाळी दिवेलागणीला म्हंटली जाणारी स्त्रोत्रे किंवा गणपतीच्या दिवसातहोणारी सहस्त्र आवर्तने अगदी देवाच्या पूजेत किंवा लग्नात म्हंटले जाणारे मंगलमय श्लोक सगळे आपल्याला माहिती आहेत काही पाठ आहेत.
हि भाषा जिवंत ठेवणं आता आपल्या हातात आहे. कारण मागील सर्वेक्षणातसंस्कृत माहिती असलेल्या लोकांची संख्या केवळ काही हजारात आहे आणित्यामुळे तिला मृत भाषा घोषित केले जावू शकते. उलटपक्षी अरबी, फारसीमाहिती असलेले लोक बरेच जास्ती आहेत कारण काही राज्यात अगदी ठरवूरह्या भाषा पत्रकात भरल्या आहेत. मृत भाषा घोषित झाली की त्या भाषेच्याउत्कर्षासाठी कुठलाही निधी दिला जात नाही. आणि मग आपली ही पुरातन आणि पवित्र भाषा कायम स्वरूपी काळाच्या पडद्याआड जाईल.
तुमचा जाणीवपूर्वक केलेला प्रयत्न ह्या भाषेला जिवंत ठेवू शकतो. आजआपल्याच भाषेवर ही वेळ येण्यास आपण सगळेच जबाबदार आहोत पणअजून वेळ गेली नाही. जेवढी जमत असेल तेवढी गम्मत म्हणून का होईनावापरा जर तुम्हाला हा विचार पटत असेल तर जरूर आपल्या मित्रांना सुद्धा सांगा.
|| नमो भारतं, नमो संस्कृतं ||
*** Request in English ***
Dear friends,
As you know, the Indian census is in its final stages and census officials will visit you once again to verify your details and register your household.
When filling in the information related to languages, please do not forget to mention “Sanskrit” amongst the additional languages spoken/known. If you pause to think, you probably use “Sanskrit” several times during the day – from the time of your morning prayers to the lighting of lanp in the evening. And of course Sanskrit mantras and shlokas are an inseparable part of major sacred festivals including MahaShivRatri, ShriKrishna JanmAshtami and NavRatri.
It is in our hands to keep Sanskrit alive. The last census revealed the number of Sanskrit speakers to be fewer than thousand. There is a possibiliy that based on these dwindling numbers, Sanskrit might be declared a dead language. If this happens, it is likely to loose state support, grants and funds for further development. In such a situation, this ancient and sacred language might be lost forever.
We should strive to ensure this does not happen. We ourselves are responsible for the situation in which Sanskrit finds itself today. But we still have time. Please use this language whenever possible and please try and spread this message amongst your friends and family.
|| namo Bharatam, namo Sanskritam ||
Related Posts: Is no one thinking about our classical languages?
The ridiculous extremes of pseudo-secularism and Simple Sanskrit and Great Ideas
Somewhat Related: “Our English schools are flourishing wonderfully…” and Mathematics, History and worms eating manuscripts…
P.S. Thanks to Vijaya-ji for this thought and for sharing the Marathi version and to Sandeep for the version in Hindi. Image courtesy: Practical Sanskrit
